Dinamo modeltreinbesturing, de stabiele factor!

Dinamo, slimme elektronica voor de miniatuurwereld

U zal vast wel eens de term Dinamo horen vallen, en voor wie deze producten niet kent, dan heb je zeker iets gemist. Dinamo modeltreinbesturing, het hybride besturingssysteem van het Nederlandse VPEB, stelt u instaat om zowel met analoge als digitale locomotieven te rijden op uw modelspoorbaan. Met daarbij alle voordelen van de digitale modelspoortechniek, maar niet de nadelen. Zo heeft het systeem geen last van kortsluiting, polariteit, keerlussen of boosters. En door zijn blok bestuurde karakter veel stabieler als de gevestigde systemen.

Dat klinkt eigenlijk te mooi voor woorden, een systeem met alle voordelen, maar niet de nadelen. En toch ligt de nadruk in de markt niet op dit systeem. De nadruk wordt meer gelegd op systemen zoals Z21, YaMoRC, EcoS, IntelliBox en Central Station. Hoe dat komt, daar gaan we in dit artikel uitgebreid op in. Maar eerst wil ik wat anders benadrukken over de producten van VPEB.

Hybride techniek, de redding in de crisis!

Zoals vele wellicht weten ben ik gebruiker van dit systeem sinds 2008, een keuze waar ik nooit spijt van heb gehad. Toen ik begon met de modelspoor was de digitale techniek voor mij onbekend. Vooral angst om alle modellen om te bouwen, en de logica van digitale modelspoortechniek ontbrak bij mij.
– Hoe anders sta ik er nu voor –

Met de keuze voor Dinamo werd het ombouwen van mijn modellen geen verplichting, maar een keuze. Ook randzaken als kortsluiting, polariteit en keerlussen kon ik van tafel vegen. Voor mij dus de perfecte keuze.

Gedurende mijn loopbaan in de modelspoortechniek bleekt dit een terugkerend effect te zijn.

Pandemie

Want toen kwam de pandemie, met de bijbehorende chipscrisis. Waar bijna alle merken voortdurend kampen met leveringsproblemen, en nog steeds last hiervan hebben, was dit bij VPEB nooit aan de orde. Althans zodra zij riepen dat er een probleem was, dan was de levertijd geen 2 weken maar 4 weken. In een wereld waar men het heeft over 6-18 maanden levertijd vind ik 4 weken nog steeds stabiel genoeg.

Op het moment van schrijven liggen de schappen nog steeds vol met de producten van VPEB en de vooruitzichten zijn ook goed qua continuïteit. Dit kleine bedrijf uit Nederland bewees dat een goede strategie doorslaggevend is voor de stabiliteit.

Wel of geen decoder? Met Dinamo geen probleem.

Ook dit is een vraagstuk die in het voordeel van Dinamo spreekt. Terwijl de leverbaarheid van decoders nog steeds een probleem is, geldt dit niet voor de gebruikers van Dinamo. Zij kunnen gewoon rijden met hun nieuwe aanwinst.

Wat is Dinamo modeltreinbesturing nou eigenlijk?

Terechte vraag, wat is Dinamo? Heel simpel uitgelegd is Dinamo onderdeel van het VPEB assortiment, welke verantwoordelijk is voor de aansturing van modeltreinen. Voor de volledigheid bestaat het VPEB assortiment ook uit een besturing voor accessoires (OC32) en voertuigen (MCC). Daarover later meer.

We focussen ons even op Dinamo zelf, want zonder al te moeilijk te doen lijkt het mij zinvol om eens uit te leggen wat dit “wonder” systeem nu precies is.

Wie, wat waar?

Van Perlo Elektronische Besturingstechniek is een Nederlands bedrijf gerund door Leon van Perlo. Zijn producten werden in eerste instantie voor eigen gebruik ontwikkeld. Nog niet eens zozeer voor de commerciële markt.

Nadat het toenmalige Railz Miniworld Rotterdam ervoor koos om het systeem van Leon toe te passen is er gekozen om de hybride versie welke wij nu kennen te ontwikkelen, Dinamo 3.0. Voor deze attractie werd ook het MCC autosysteem ontwikkeld. Echter was het Frans Staal van het voormalige DinaSys/PicommiT die ervoor heeft gezorgd dat het systeem commercieel verkrijgbaar werd.

Inmiddels werkt het originele systeem bij Miniworld Rotterdam nog steeds in volle glorie en is de uitval over al die jaren nog steeds op een paar vingers te tellen. De systemen van VPEB zijn mede dankzij de inzet van goede partners wereldwijd verkocht en de gebruikersaantallen groeien met het jaar groter.

Op zich is het systeem Dinamo, maar ook OC32 en MCC geen hogere wiskunde, sterker nog, de techniek is dusdanig simpel dat herstel bijna altijd mogelijk is, zelfbouw (Dinamo classic) nog steeds haalbaar is, de componenten verkrijgbaar blijven en de betrouwbaarheid enorm hoog is.
Hoe? Gewoon logisch gebruik maken van eenvoudige techniek op een slimme manier.

Hoe werkt het systeem?

Het is een blokbestuurd systeem. Wat wil zeggen dat de modelspoorbaan in blokken wordt ingedeeld. Nu zal u denken, dat doen we toch al wel met software, en dat is correct. Echter doen we dit bij Dinamo ook fysiek op de modelspoorbaan.

Door niet alleen de “B’ staaf voor bezetmelding, maar ook doorlopende “A” staaf aan het begin en eind te isoleren creëren we kleine eilandjes die vervolgens door de blokkaart TM44 aangestuurd kunnen worden. Hierdoor kan de software (bijv. iTrain of Koploper) het systeem vertellen of een specifiek blok een analoge PWM of een digitale DCC spanning dient te krijgen. Tevens kan het systeem dat blok ook inverteren in polariteit, waardoor de polariteit evenals keerlussen geen issue meer zijn.

TM44 Blokkaart

De TM44 is een bijzondere alleskunner. Op deze module is het mogelijk om 4 blokken aan te sluiten waarbij elk blok wordt voorzien van 4 mogelijkheden tot stroomdetectie. En ik schrijf mogelijkheden omdat het niet verplicht is alle 4 de stroomdetecties te gebruiken, dit wordt door de software bepaald.

Naast de 4 bezetmelders beschikt elk blokuitgang over een eigen booster van 2 Ampère. Hierdoor geeft dit systeem de mogelijkheid om oneindig uit te breiden zonder dat er separate boosters nodig zijn. Indien uw voeding niet toereikend is, voegt u simpel een tweede voeding tot aan uw systeem.

De TM44 wordt middels een RS485 communicatie bus onderling verbonden met andere producten zoals de OC32. Deze bus begint bij de centrale unit RM-C.

Meer weten over Dinamo RS485 ?

Hiervoor hebben wij een handige tutorial geschreven die in simpele tekst uitlegt hoe u de data- en clockbus van Dinamo opbouwt en controleert.

Klik hier om te downloaden

Analoog ten opzicht van digitaal

Nu zou u zich kunnen afvragen waarom zou je in hemelsnaam nog analoog willen rijden? Dankzij Dinamo is dit toch wel een lastige kwestie geworden. Waar de verschillen tussen beiden in elke andere situatie groot zijn, maakt de methode van analoge aansturing van Dinamo het een legitiem vraagstuk. De wijze van PWM toepassing binnen Dinamo is dusdanig geperfectioneerd dat het systeem op de rails dezelfde effect geeft als wanneer er een decoder in de trein zit. In veel gevallen merk je het verschil in rijgedrag niet tussen analoog en digitaal. Daarom is vaak een decoder overbodig wanneer een locomotief wordt aangestuurd met Dinamo.

Toch kan een decoder nog steeds voordeel hebben binnen Dinamo. Zo beschikt een analoge locomotief niet over een lastregeling of geluids- en lichtfuncties. Om die redenen kan de keuze voor een decoder toch gemaakt worden, en dat is meteen het sleutelwoord: Het is een keuze!

HFI verlicht de zaal

Door de PWM op te vullen met kleine pulsen, of technisch genaamd High Frequency Illumination (HFI) is het mogelijk om analoge locomotieven en rijtuigen te voorzien van schakelbare permanente verlichting bij stilstand. Hierdoor zal het herkennen van een analoge locomotief binnen Dinamo nog lastiger zijn. De stelling dat analoge locs net zo mooi kunnen rijden als digitale locs is zeker geen onzin!

Polariteit en Keerlussen

Nog zo’n leuk fenomeen, polariteit en keerlussen. Met Dinamo is dit verleden tijd! Hoe vraagt u zich af? Dat regelt de software voor je, mag ook wel eens gemakkelijk zijn toch?
Omdat de software initieel weet wat de richting is van een blok, en hiermee ook de basis polariteit, kan deze intuïtief de polariteit inverteren van een blok. Hierdoor bestaan keerlussen in feite gewoon niet meer. Ook wanneer je een locomotief hebt onderhouden, en de motor er verkeerdom in zit kan de software ervoor zorgen dat in alle door die locomotief gereserveerde blokken worden geïnverteerd.

Kortsluiting bij Dinamo?

Geen enkel probleem, elk blok heeft zijn eigen beveiliging en zal bij ook maar de kleinste detectie direct uitschakelen. Alleen dat blok word afgeschakeld en de rest blijft actief. In de software krijg je een melding hiervan.

Het is met Dinamo vrijwel onmogelijk om een decoder op te blazen!!!

Weg met Boosters!

Wie herkent het niet, de vraagstelling of je wel of geen booster nodig hebt. Het irritante hiervan is dat je van tevoren niet kunt weten wat het werkelijk opgenomen vermogen van je modelbaan is tijdens gebruik. Dus schaf je uit voorzorg voor 300 euro een booster aan, of twee, misschien wel drie.

Bij Dinamo heb je dit “gezeur” niet omdat elk blok zijn eigen booster heeft van 2 ampère. Tenzij je met LGB, o of schaal 1 gaat rijden is dat meer dan voldoende voor de schalen Z, N, TT en H0.

Interface RM-C

De RM-C is de interface die de communicatie verzorgt tussen de computer en de TM44, OC32 of UCCI. Er zijn twee uitvoeringen:
RM-C/1 welke ruimte biedt aan 128 blokken
RM-C/2 welke ruimte biedt aan 256 blokken

OC32, alleskunner van formaat

Schakeldecoders, seindecoders, servodecoders, lichtdecoders, overal verzinnen ze wel een decoder voor tegenwoordig. VPEB kiest ervoor om een universele besturing op de markt te brengen waarmee u letterlijk alles op u modelspoorbaan aan accessoires kunt aansturen.

De OC32/NG biedt u de mogelijkheid om in groepen van 8 uitgangen (32 in totaal) te kiezen voor het aansturen van magneetspoelen, motoren, servo’s, seinen, verlichting of drukknoppen. De modules worden op hun beurt via het Dinamo systeem aangestuurd. Maar de OC32 is ook buiten het Dinamo systeem standalone bruikbaar dankzij de RS485 bus of via zijn DCC ingang als dcc decoder. Daarnaast kan hij na configuratie ook autonoom functioneren.

MCC, Digitale voertuigen op de baan

Misschien wel even slim als Dinamo is wel MCC. op de dag van vandaag is er nog steeds geen systeem wat hetzelfde kan als ModelCarControl oftewel MCC.

Neem een Faller, Rietze of Herpa voertuig. Bouw hier een stuurinrichting onder, een motor en een accu. Geef de wagen alle feestverlichting die je maar bedenken kan, een ontvangstspoel en een MCC decoder. En je hebt een digitale auto met rijstappen, lastregeling en alle denkbare functies.
Via een zendlus in het wegdek ontvangt het voertuig de signalen die vanuit de UCCI controller worden verstuurd. Via hall-sensoren in het wegdek worden de voertuigen gedetecteerd door programma’s als iCar (iTrain) en Koploper.

Voor de beste expertise rondom MCC kunt u terecht bij onze collega’s MCC-ModelCarParts

We gaan ALL-IN!

Zoals omschreven ziet Dinamo eruit als het meest perfecte systeem….. Maar dat is het zeker niet!
Anders zouden wij geen tijd en energie meer investeren in de Z21, CS3, EcoS2 en YaMoRC natuurlijk. Maar wat zijn dan de nadelen van dit systeem?

Op zich vrij eenvoudig: Software! Je hebt het al met regelmaat voorbij horen komen, computerbesturing. Dinamo kan niet functioneren zonder een computerprogramma die hem verteld wat die moet doen. Het is, in tegenstelling tot de andere systemen, dus niet mogelijk om zonder tussenkomst van een computer een handregelaar in de hand te nemen en een trein te laten rijden. Je zult dus helemaal All-In moeten gaan en de gehele modelbaan automatiseren met dit systeem.

Daarnaast si het systeem een gesloten systeem, je kunt geen combinaties maken met producten van de andere merken omdat de volledige communicatie over het Dinamo-protocol verloopt. Is dat erg? Nee zeker niet want de OC32 is voor je accessoires alles wat je maar wensen kunt.

Wat zeker ook in acht genomen moet worden is dat Dinamo geen Plug-and-play systeem is. Naast de noodzaak van het aanleggen van blokken, melders en aandrijvingen voor wissels, is het zeker geen “stekker erin en gaan” systeem. Er wordt wel van je verwacht dat je enige vorm van elektrotechnische kennis hebt of bereid bent dit te ontwikkelen. Laat ik het makkelijk verwoorden: Als je niet weet wat plus of min is, dan wordt het systeem een zware kluif te doorgronden.

Dat klinkt heftig…..

Maar dat hoeft het niet te zijn, de bovengenoemde nadelen kunnen ook een voordeel zijn. Wel krijgt u bij ons garanties zodra u een startset aanschaft of met het systeem wenst te beginnen. Wij stoppen niet bij de aanschaf, we begeleiden u door het hele proces heen dankzij onze online helpdesk, hobbydagen en online trainingen.

Wij geloven erin dat de nazorg en begeleiding voor u als starter met dit systeem cruciaal is. Want heeft u eenmaal de logica onder de knie, dan gaat er een wereld voor u open. De leercurve is dan misschien stijl, wij zorgen voor een comfortabele reis naar boven!

Beginnen met Dinamo?

Dan bent u bij ons aan het juiste adres! De aanschaf van een startset zit om en nabij de 400 euro! Hiervoor krijgt u een RM-C interface, een TM44 voor 4 blokken en een OC32 ingericht voor de wissels. Uiteraard completeren wij de set met een goede Meanwell voeding, de benodigde kabels en een USB stick met software en documenten zoals handleidingen en tutorials

Maar dat is nog niet alles!

Wij regelen de gehele startset alvast voor u in. We sluiten de modules alvast aan op de voedingen, stellen de adressen vast goed en configureren alvast de modules voor u! En dat voor gemiddeld maar 400 euro…. We lijken wel gek!

Niets is minder waar, dit doen wij bewust! We zijn er alles aan gelegen dat u zich thuis gaat voelen met het systeem en dat uw aanschaf een succesverhaal wordt. Want wanneer u tevreden bent, hopen wij dit te merken aan onze kassa!

Software

U bent vrij om zelf te bepalen welke software u wilt gebruiken. Echter geven wij enkel en alleen ondersteuning op iTrain software. Indien u bij ons uw iTrain licentie heeft aangeschaft ontvangt u GRATIS onze iTrain ondersteuning via de online helpdesk.

Indien u de licentie niet bij ons heeft aangeschaft kunt u gebruik maken van de betaalde ondersteuning (klik hier voor meer informatie)

Ondersteuning na de drempel

Naast de service van de startset kunt u tevens gebruik maken van de online helpdesk waar u als klant van DTS gratis gebruik van kan maken. Daarnaast organiseren wij diverse hobbydagen waar u uw startset onder persoonlijke begeleiding kunt leren kennen.

Nog niet overtuigd, of twijfelt u nog?

Dat kan ik snappen! Ik wil ook altijd eerst even iets zien werken voordat ik iets koop. Ook voor u hebben wij een oplossing! Plan nu bij ons een adviesgesprek in de winkel voor een goed en deugdelijk advies over Dinamo, of een van de andere systemen! Het gesprek vraagt om een eenmalige vergoeding van € 60,- welke wordt kwijtgescholden bij aanschaf van uw digitale start!

Lees ook onze andere artikelen: